Je moet het wel zelf voelen. Opkomst en ondergang van fotograaf Paul Blanca

Paul Blanca maakt in de jaren tachtig furore met rauwe, gestileerde zelfportretten. Uit de beelden spreekt angst, agressie en pijn, maar ook tederheid en verdriet. Foto’s waarop hij een spijker door zijn hand heeft geslagen, een pijl door zijn wang gestoken of een levende rat in zijn mond neemt. Maar ook een beeld waarop een naakte Blanca zijn eveneens naakte moeder in zijn armen houdt, kort voor haar dood. Zijn werk wordt aangekocht door internationale musea en in New York volgen solotentoonstellingen. Ondanks de roem en het succes blijft de zelfkant trekken. Drugs, drank en soms te veel daarvan. Het weerhoudt hem er niet van een indrukwekkend oeuvre op te bouwen.

De balans raakt zoek als collega-kunstenaar Rob Scholte hem in 1994 beschuldigt van de bomaanslag op zijn auto. Scholte verliest zijn benen, zijn vrouw, Micky Hoogendijk, verliest haar ongeboren kind. Blanca verliest zijn carrière. Later blijkt hij onschuldig te zijn, maar vanaf dat moment wil niemand nog iets met Paul Blanca te maken hebben. Hij verliest zich in een diepe heroïneverslaving en leeft lange tijd een marginaal bestaan. Langzaam, met veel vallen en soms een beetje opstaan, lukt het hem om uit het dal te klimmen. Ondertussen blijft hij altijd fotograferen. Ook als er niemand meer kijkt.

Erik Dijkstra werkt samen met hem aan een boek over zijn werk en leven tot Paul Blanca op 14 oktober 2021 overlijdt. Met een omweg via Blanca’s vrienden, vijanden, familie en geliefden is dit boek nu alsnog voltooid. Door medewerking van onder anderen Hans van Manen, Koos Breukel, Tommy Wieringa en vele anderen is het een rijkelijk geïllustreerd eerbetoon geworden aan het enfant terrible van de Nederlandse fotografie.

Auteur

Erik Dijkstra (1977) heeft geschiedenis gestudeerd aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is bekend geworden als jakhals bij DWDD en als presentator van Per Seconde Wijzer en Bureau Sport. In 2015 publiceerde hij het cultboek Hoe sterk is de eenzame schaatser, over de zoektocht naar het ‘verdwenen’ Nederlandse schaatstalent Hans van Helden, en in 2020 verscheen Ali was mijn vriend, waarin Erik de vriendschap tussen fotograaf Guus Dubbelman en bokslegende Mohammed Ali beschreef. Dit boek won de Nico Scheepmaker Beker voor het beste sportboek van 2020. In 2023 verscheen bij Meulenhoff Staken op leven en dood, naar aanleiding van de gelijknamige tv-serie.