‘Ik geloof dat een denkproces altijd verbonden is met persoonlijke ervaring. Alle denken is nadenken, iets doordenken.’ Hannah Arendt, je kunt haar naam niet denken zonder dat je direct associeert: de banaliteit van het kwaad. Beroemd werd ze, wereldberoemd, met haar verslag van het proces tegen Adolf Eichmann, waarin ze dat begrip muntte. Jeruzalem, 1961. Het absolute kwaad, wat is dat eigenlijk, vroeg Arendt zich tijdens het proces af. Is dat Adolf Eichmann, de man die...

Toen Virginia Spencer Carr in 1975 The Lonely Hunter, de eerste biografie over het dramatische leven van de zuidelijke schrijver Carson McCullers (1917-1967) publiceerde, werd deze in The National Observer bejubeld als ‘definitive.’ Nu, bijna vijftig jaar later, hebben we Mary Dearborns Carson McCullers: A Life. Is het Dearborn, bekend biograaf van, onder anderen, macho schrijvers als Ernest Hemingway en Henry Miller gelukt Carr te overtreffen? Schatplichtig Omdat ze vlak na Carsons dood aan de biografie...

In Bitter Crop, The Heartache and Triumph of Billie Holiday’s Last Year, beschrijft biograaf Paul Alexander het laatste levensjaar van de jazzlegende. Holiday was de enige zangeres die ‘de luisteraar kon laten voelen met welke emotie ze zong’. ‘Bend the notes’, is het advies dat Frank Sinatra van haar kreeg. “Bending those notes, that’s all I helped Frankie with.” Ze kende The Voice al ruim twintig jaar, maar bleef altijd bescheiden over haar invloed op...

Bijna iedereen zal weleens het schilderij De wandelaar boven de nevelen hebben gezien, niet in het echt, maar in reproductie, want dit werk van Caspar David Friedrich is zo vaak gebruikt en misbruikt om een gedachte of gevoel te illustreren dat het deel uitmaakt van ons collectief geheugen. Toch laat kunsthistoricus Florian Illies in zijn nieuwe biografie van de Duitse meester de Romantiek niet beginnen met dit schilderij, maar met Monnik aan zee, waarop je...

Er bestaat geen elegantere (en moeilijkere) sport dan tennis. ‘Tennis is kunst, techniek, bluf, coördinatie, fitheid, talent, intelligentie en streetwiseness voor een belangrijk deel,’ zo liet ik de hoofdpersoon in mijn roman Impact zeggen.Tennis gaat in essentie om het ontregelen van je tegenstander; die moet gaan nadenken, aan zichzelf gaan twijfelen. Maar wat als twijfel jou gaat beheersen? Tennis is namelijk het moeilijkst tussen de punten – en vaak ook tussen wedstrijden. Dat innerlijke...

Woodrow Wilson was een Amerikaanse president (1913-1921) die misschien nog steeds in schoolboeken doorgaat voor de uitvinder van de Volkenbond, de League of Nations. Dat klopt wel maar president Wilson was eveneens de man die door zijn gedrag in de Amerikaanse Senaat de toetreding van de Verenigde Staten tot zijn eigen Volkenbond torpedeerde, alsmede de ratificatie van het mede door hemzelf uitonderhandelde Verdrag van Versailles dat de Eerste Wereldoorlog definitief moest beëindigen. Daardoor leed...

Waar kennen we hem van, Erich Kästner, waar kunnen hem van kennen? Drei Männer im Schnee natuurlijk. Emil und die Detektive, mogelijk. Das Doppelte Lottchen, wie weet. Jeugdboeken toch vooral, en dan kennen we meestal alleen nog de titels. Of misschien hebben we ooit de films gezien, want die jeugdboeken bleken zich heel goed voor het witte doek te lenen. Zo is Emil und die Detektive minstens vijf keer verfilmd en een ander, minder...

De presidentsverkiezingen van 2012 in de Verenigde Staten bevestigden een van de weinige wetmatigheden in de  Amerikaanse politiek: een zittende president, dit keer Barack Obama, won en de uitdager, de Republikein Mitt Romney, verloor. Deze Romney zou pas weer volop van zich doen spreken toen hij in 2020 als enige van alle Republikeinen in de Amerikaanse Senaat voor impeachment van zijn partijgenoot Donald Trump stemde (schandaal rond stopzetting militaire steun aan Oekraïne), en hij deed...

Graham Greene was in de vorige eeuw een schrijver waar geen anglofiele literatuur-professional omheen kon, al was het maar omdat zijn romans ook nog eens overtuigend werden verfilmd, zoals Our Man in Havana en The Silent American. In onze 21e eeuw hebben Greenes romans die in de 'Derde Wereld' spelen, in onder andere Vietnam, Haïti, Kenia, Congo, Cuba, Mexico, Panama en Zuid-Afrika, aan actualiteit ingeboet, maar wat er daar gebeurde – zeg, sinds 1945...

De eerste president van onafhankelijk Ghana, Kwame Nkrumah, zou op zijn armoedige sterfbed in 1972 bekend hebben dat hij tienduizenden goudstaven het land uit had gesmokkeld. Dat kwam niet echt als een verrassing, want hadden de Britten en Amerikanen niet altijd al gezegd dat deze anti-imperialistische African hero corrupt was? Maar nee, hij had het gedaan om de toekomst van het land veilig te stellen, toen zijn medebestuurders zich bleken te verrijken en militairen...

‘Everything is connected’ Mijn motto is: ‘Everything is connected, everything in the Creation.’ Dat is het basisprincipe van Thomas Pynchons postmoderne aanklacht tegen de waanzin van oorlogen, Gravity’s Rainbow ( 1973). Als biograaf word je vaak getroffen door samenhang. Een paar weken geleden schreef ik hier een recensie over de biografie van de spion Marguerite Harrison. Mijn thema was het schemergebied tussen biografie en bio-fictie. Ik had net daarvoor een luchtige thriller gelezen - en...

Psychoanalyse en Sigmund Freud (1856-1939) zijn uit. Althans, dat denken tegenwoordig de meeste psychologen en psychiaters. Geen stroming binnen psychologie en psychiatrie evenwel waarvan inzichten zo gemeengoed zijn geworden. Wie heeft er niet gehoord van het Oedipuscomplex, onbewuste drijfveren, vrije assocaties, afweermechanismes? Of van het Id, Ego en Superego? Mensen die het beste met je voor hebben, zeggen je dat je problemen niet moet ‘ontkennen’ of ‘verdringen’. Een ongelukkige ‘verspreking’ geldt al snel als...