“I discovered that Chaplin was probably the most sadistic man I’d ever met,” zei Marlon Brando over hem, met wie hij A Countess From Hong Kong maakte. Chaplin was een egocentrische controlefreak en machtswellusteling. Hij was buitengewoon onaardig voor de veelal minderjarige vrouwen met wie hij een relatie had. Mankementen die volgens zijn biograaf Peter Ackroyd terug te voeren zijn op de armoedige jeugd die Chaplin in het zuiden van Londen heeft doorgebracht. Charles Chaplin senior, wellicht niet eens zijn biologische vader, dronk zich dood toen hij elf was. Zijn moeder Hannah Hill kon de misère mentaal niet aan en bracht de volgende zeventien jaar van haar leven in een inrichting door. Charles Spencer zag in Londen vooral de gaarkeukens en werkhuizen van de stad. In die Dickiaanse omgeving werd de zwerver geboren en de verbetenheid waarmee hij in het leven stond. Londen maakte van hem ‘a great cockney visionary’, aldus Ackroyd. Chaplin beaamt het. “These are my people, the cockneys.” Toch zou hij er na zijn negentiende, toen hij met Stan Laurel naar de Verenigde Staten trok, nooit meer terugkeren. Hij prefereerde de villawijken van Beverly Hills en toen hij daar, vanwege zijn vermeende communistische sympathieën, niet meer welkom was, de Zwitserse alpen van Corsier-sur-Vevey.
Van Chaplin zijn een kleine tweehonderd biografieën verschenen. Wat had Ackroyd aan die bibliotheek nog toe te voegen? Een nieuwe benadering. Ackroyd benadrukt in zijn biografie de “Britishness” van Chaplin. Zijn kindertijd, waarvan Chaplin beweerde dat die op zijn zevende geëindigd was, heeft hem voor de rest van zijn leven getekend, in goede en kwade zin. De erbarmelijke omstandigheden waarin hij is opgegroeid vormden zijn talent, maar ook zijn onhebbelijke persoonlijkheid. In dat opzicht lijkt Chaplin op Charles Dickens. “Chaplin, like Dickens, was driven, relentless, overwhelming. Both men had always to be in control of the world around them; they had an almost military manner in relationship to their families, and were often accused of being dictatorial and domineering. They seemed to be convivial and gregarious in company but they were invaded by sudden terrors and inexplicable fears; they were both very wealthy men who feared their riches might be stripped away.’ Geen wonder dat Oliver Twist zijn lievelingsboek was, dat hij aan het einde van zijn leven telkenmale herlas.
Charlie Chaplin
Peter Ackroyd
Uitgeverij Vintage
ISBN 9780701169947
Verschenen april 2014
Bestelinformatie
Bestel hier als paperback bij Athenaeum Boekhandel (€ 14,50)
